2. Suliffeqarnermi kisitsisit pingaarnerit

Immikkoortumi matumani Kalaallit Nunaanni najugaqavissut akornanni pingaarnertut suliffillit sammineqarput. Pingaarnertut suliffillit tassaapput suliffeqarnerminni ataatsimi inuk ataaseq qaammammi pineqartumi qaffasinnerpaamik qaammammut akissarsiarisimasaani nalunaarsorneqarsimasuni qaammammusiaqartutut nalunaarsorneqarsimasut, tassanilu pineqarput akissarsiat tamakkiisut, tunisinermi akiliinerit, nammineq suliffeqarfimmi sinneqartoorutit il.il. Immikkoortoq 4.2.1-imi aamma 4.2.2-mi tunisinermut namminerlu suliffeqarfimmi sinneqartoorutinik suliaqarnernut nassuiaat atuarneqarsinnaavoq. Kalaallit Nunaanni najugaqavissutut taaneqartut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, aammalu qaammatip aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut. Allanik taakkartuisoqartinnagu agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffeqarneq kisitsisini pineqarpoq.

 

2022-mi agguaqatigiissillugu 28.992-t qaammammut suliffeqarsimapput, suliffeqarnermut nassuiaat immikkoortoq 4.1-imi takuuk. Ukiumut sulianut sanilliullugit 56-inik amerlanerupput, qaffariaat 0,2 pct.-iulluni. Qaffariaat naatsorsuutaareerpoq, Naatsorsueqqissaartarfimmit suliffissarsiortutut nalunaarsimasunut 2021-miit 2022-mut qaammatikkaartumik naatsorsuutiini takuneqarsinnaammat agguaqatigiissinneri appariaateqarsimasut.

 

Pisortaqarfinni allaffissornermut kiffartuussinermullu suliaqarfik nuna tamakkerlugu inuussutissarsiorfittut sulisitsisuuvoq annerpaaq. 2022-milu pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinermilu agguaqatigiissillugu qaammammut suliffillit 12.873-inik amerlassuseqarput. Titartagarlu 1 malillugu suliffillit tamakkerlutik 44 pct.-iinik annertussuseqarput. Aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornerup niuernerullu iluani suliaqarfiit qaammammut 4.343-nik sulisoqarsimapput, suliffillit tamakkerlugit 15 pct.-iinik annertussuseqartunik. Niuernermi, sanaartornermi sanaartortitsinermilu kiisalu assartuinermi assartugassanillu suliaqarfinni sulisut 11 pct.-inik, 8 pct.-inik 7 pct.-inillu annertussuseqarput.

 

Titartagaq 1. 2022-mi suliffeqarneq inuussutissarsiorfinnut agguarlugu

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB01

 

Titartagaq 2-mi takuneqarsinnaasutut pingaartumik arnat pisortat suliffeqarfiutaanni sulisarput. Arnat quliugaangata arfinillit pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinermilu sulisarput. Niuernikkut suliffeqarfiit aamma arnanik suliffigineqarajunnerupput. Angutit akornanni aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu kiisalu pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinerni suliaqarfiit annerpaapput. Inuussutissarsiorfiit pineqartut ataatsimut katikkaanni angutit suliffillit tamakkerlutik affaasa missaanniittut sulisoraat. Sanaartornermi sanaartortitsinermilu, niuernermi aamma assartuinermi suliaqarfiit aammattaaq angutinit suliffigineqarajupput.

 

Titartagaq 2. 2022-mi angutit arnallu akornanni inuussutissarsiorfinni suliffeqarneq

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB01

 

2022-mi aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu agguaqatigiissillugu qaammammut 4.343-t suliffeqarsimapput. Taakkunannga 1.660-it tunisisartutut pingaarnertut sulisimapput.

 

Qaammatikkaartumik suliffeqarneq aalajangersimasumik ukiup qanoq ilineri malillugit allanngorartarpoq, takuuk titartagaq 3. Suliffeqarneq januaarimi appasinnerpaasarpoq ukiulli qeqqani qaffasinnerpaasarluni. Qaammatini ataasiakkaani annikitsumik qaffariaatit appariaatilluunniit pisarput, nalunaarsuutini iluarsaanneqarsinnaanngitsutut inissisimasut.

 

Titartagaq 3. 2020-miit 2022-mut qaammatikkaartumik suliffeqarneq

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB09

 

Suliffeqarneq inuussutissarsiutinut pingaarnernut agguataaraanni, takussutissiaq 1 malillugu kommunit akornanni nikingassutsit annertupput. Kommunini tamani pisortaqarfinni ingerlatsineq kiffartuussinerlu suli annerpaalluni inuussutissarsiorfittut sulisitsisuuvoq. Assersuutigaluguli Avannaata Kommuniani, Kommune Qeqertalimmi aamma Qeqqata Kommuniani aalisarneq aalisakkanillu tunisassiorneq niuernerlu kommuninut allanut naleqqiullugit annertunerpaapput. Taamaasilluni Avannaata Kommuniani aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu sulisut 30,6 pct.-inik, Kommune Qeqertalimmi 19,9 pct.-inik Qeqqata Kommunianilu 17,0 pct.-inik annertussuseqarput, Kommuneqarfik Sermersuumi inuussutissarsiorfimmi pineqartumi sulisut 7,9 pct.-iinnaallutik.

 

Takussutissiaq 1. 2022-mi inuussutissarsiorfinni sulisut kommuninut agguarlugit

 

Kommune Kujalleq

Kommuneqarfik Sermersooq

Qeqqata Kommunia

Kommune Qeqertalik

Avannaata Kommunia

Katillugit ...........................................

2.955

12.561

4.710

3.064

5.659

Nunalerineq, orpippass. nunaleriner. tunisassiorneq niuernerlu ....

93

2

1

2

1

Aalisarneq aalisakkanillu tunisassiornermi niuerneq ............

222

977

801

609

1.734

Aatsitassarsiorneq ....................................

15

72

12

2

4

Nioqqutissiorneq .....................................

5

140

56

16

11

Nukissiuutinik imermillu pilersuineq ........................

48

161

51

60

98

Sanaartorneq sanaartortitsinerlu ..........................

265

1.049

368

235

391

Niuertunik pilersuineq atungassanillu nioqquteqarneq ...........

339

1.340

535

311

550

Assartuineq assartugassalerinerlu .........................

199

1.139

359

138

206

Akunnittarfiit neriniartarfiillu ..............................

96

389

126

50

168

Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu ....................

36

423

35

41

28

Aningaaseriviit aningaasaliisarfiillu .........................

12

153

18

4

13

Inissiaateqarneq ......................................

21

143

95

12

27

Namminersortunit, ilisimatusarnikkut teknikkikkullu kiffartuussinerit

15

232

28

4

19

Allaffissornikkut kiffartuussinerit ...........................

24

235

61

7

36

Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu ....................

1.481

5.579

2.043

1.518

2.252

Kiffartuussilluni inuussutissarsiorfiit allat .....................

24

215

45

16

18

Nalunaarsuuteqanngitsut ...............................

60

312

76

41

105

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB03

 

Takussutissiaq 2-mi takutinneqarpoq agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffillit piffissami 2017-imiit 2021-mut, najugaqarfinni ataasiakkaani.

 

Suliffeqarneq annerpaaqilimageriikkatutnajugaqarfimmi Nuummiippoq, tassani 2022-mi agguaqatigiissillugu suliffeqarsimasut 10.772-nik amerlassuseqarmata.

 

Suliffeqarneq ataatsimut isigalungu 2021-mi 28.936-niit 2022-mi 28.992-inut 0,2 pct.-inik annertuneruvoq. Najugaqarfiit Kangaatsiaq aamma Ilulissat annertuumik qaffariaateqarsimapput, taakkunani suliffeqarneq 1,9 pct.-inik kiisalu 2,1 pct.-inik annertunerulersimammata. Qaffariaalli annerpaaq najugaqarfimmi Nuummiippoq, 2022-mi suliffillit ukiup siulianut sanilliullugit 171-inik amerlanerusimammata. Tassani qaffariaat 1,6 pct.-inik annertussuseqarpoq.

 

Killormulli najugaqarfinni arlalinni 2022-mi suliffillit ikileriarsimapput. Najugaqarfinni Paamiuni, Narsami Sisimiunilu suliffeqarneq 6,8 pct.-inik, 2,2 pct.-inik aammalu 1,9 pct.-inik appariarsimammata. Takussutissiarlu 2 malillugu aamma najugaqarfinni Qaqortumi, Maniitsumi, Aasianni, Qeqertarsuarni kiisalu Upernavimmi suliffeqarneq 1,5 pct.-it angullugit angullugit annikinnerulersimavoq.

 

Takussutissiaq 2. Najugaqarfinni suliffeqarneq

 

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Nuna tamakkerlugu ...

27.506

27.856

28.204

28.492

28.469

28.936

28.992

Nanortalik ...........

772

746

710

702

704

681

671

Qaqortoq ............

1.550

1.533

1.525

1.536

1.519

1.541

1.530

Narsaq .............

726

750

757

747

771

771

754

Paamiut .............

706

661

654

647

615

599

558

Nuuk ...............

9.408

9.691

9.899

10.069

10.240

10.601

10.772

Maniitsoq ............

1.648

1.629

1.669

1.662

1.595

1.589

1.565

Sisimiut .............

3.064

3.168

3.162

3.176

3.175

3.206

3.145

Kangaatsiaq ..........

540

562

548

526

532

526

536

Aasiaat .............

1.443

1.441

1.522

1.478

1.505

1.509

1.499

Qasigiannguit .........

594

582

611

630

607

596

596

Ilulissat .............

2.504

2.491

2.472

2.598

2.582

2.659

2.714

Qeqertarsuaq .........

415

430

439

440

431

437

433

Uummannaq .........

1.221

1.231

1.225

1.245

1.248

1.212

1.228

Upernavik ...........

1.274

1.294

1.319

1.389

1.370

1.409

1.381

Qaanaaq ............

320

333

343

354

347

333

336

Tasiilaq .............

1.070

1.077

1.132

1.091

1.023

1.059

1.068

Ittoqqortoormiit ........

167

161

154

147

154

161

162

Malugiuk: Nuna tamakkerlugu kisitsisinut inoqarfiit kommunit avataanniittut ilanngunneqarput.

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB04

 

Suliffeqarnerup annertussusaa suliffillit amerlassusaasa innutaasut najugaqavissut amerlassusaannut naleqqiussineruvoq. Innuttaasut najugaqavissut tassaapput ukiup pineqartup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-ileereersimasut.

 

Takussutissiaq 3-mi takuneqarsinnaasutut najugaqavissut akornanni suliffeqarnerup annertussusaa 2017-imi 65,3 pct.-imiit 2022-mi 66,7 pct.-imut qaffassimasoq.

 

45-49-nik ukiullut akornanni suliffeqarnerup annertussusaa qaffasinnerpaavoq, tassani 2022-mi najugaqavissut 69,9 pct.-ii suliffeqarsimammata. Taamaattoq ukiumi pineqartumi 30-34-nik ukiullit akornanni suliffillit amerlanerpaasimapput, tassani agguaqatigiissillugu qaammammut 3.698-it suliffeqarsimammata.

 

Takussutissiaq 3. 2017-imiit 2022-mut suliffeqarneq, suliffeqarnerup annertussusaa kiisalu najugaqavissut ukiunut agguaallugit

 

Innuttaasut1

Agguaqatigiis-sillugu qaammammut suliffillit

Agguaqatigiissillugu qaammammut suliffeqarnerup annertussusaa

 

Inuit amerlassusaat

Pct.

 

2017

2022

2017

2022

2017

2022

Katillugit.........

42.673

43.333

27.856

28.992

65,3

66,9

15-19-inik ukiullit....

4.143

3.941

1.050

1.088

25,3

27,6

20-24-nik ukiullit....

4.864

4.337

2.577

2.326

53,0

53,6

25-29-nik ukiullit....

5.098

5.076

3.145

3.190

61,7

62,9

30-34-nik ukiullit....

4.622

5.404

3.038

3.698

65,7

68,4

35-39-nik ukiullit....

4.050

4.625

2.720

3.147

67,2

68,1

40-44-nik ukiullit....

3.422

3.980

2.381

2.745

69,6

69,0

45-49-nik ukiullit....

4.521

3.346

3.074

2.339

68,0

69,9

50-54-inik ukiullit....

5.862

4.315

3.942

2.891

67,3

67,0

55-59-inik ukiullit....

4.935

5.434

3.172

3.602

64,3

66,3

60-inik ukiullit-soraarneruss.

3.860

5.486

2.153

3.270

55,8

59,6

Soraarneruss. ukiussarititat qaangerl.

4.169

4.314

604

695

14,5

16,1

Malugiuk: Erseqqissaatigineqarpoq tabeli atorlugu suliffissaaleqinerup annertussusaa kisinneqarsinnaanngimmat.

Nalunaarut: 1) Najugaqavissut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut.

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB05

 

Titartagaq 4-imi takutinneqarpoq najugaqavissut akornanni qanoq amerlatigisut 2022-mi minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik suliffeqarsimanersut, kiisalu qanoq amerlatigisut 2022-mi agguaqatigiissillugu qaammammut suliffeqarsimanersut.

 

Titartagaq 4. 2022-mi najugaqarfinni suliffeqarnerup annertussusaa

Malugiuk: Najugaqavissut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut.

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB06

 

Titartagaq 4-imi takuneqarsinnaasutut nunap sumiiffii malillugit assigiinngisitaartoqarpoq. Tassa Nuummi, Sisimiuni, Kangaatsimi, Qasigiannguani, Ilulissani, Uummannami Upernavimmilu najugaqavissut 80 pct.-ii sinnillit 2022-mi agguaqatigiissillugu minnerpaamik qaammammi ataatsimi suliffeqarsimapput.

 

Nanortalimmi, Paamiuni Tasiilamilu 2022-mi agguaqatigiissillugu minnerpaamik qaammammi ataatsimi suliffeqarsimasut annertussusaat 72 pct.-it ataappaat.

 

Nuummi qaammammut suliffillit annertussusaat qaffasinnerpaavoq. Tassani agguaqatigiissillugu innutaasut 72 pct.-ii suliffeqarsimasut, Nanortalimmi Tasiilamilu suliffillit annertussusaat 55 pct.-imiissimavoq.

 

Takussutissiaq 4. Inuiaassuseq malillugu suliffeqarneq

 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Katillugit ..........................

27.856

28.204

28.492

28.469

28.936

28.992

Danmark (Kalaallit Nunaanni inunngortut) ...

24.506

24.896

25.199

25.010

25.453

25.424

Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inunngortut)

2.919

2.839

2.748

2.835

2.827

2.741

Europa ...........................

179

170

162

161

179

199

Europa avataani .....................

252

299

383

464

476

628

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB7

 

Takussutissiaq 4-imi aamma 5-imi takutinneqarput najugaqavissut akornanni suliffeqarneq, inuiaassuseq malillugu. Malunnarsaannginnissaq anguniarlugu inuiaassutsit eqimattakkuutaarneqarput. Qallunaatut innuttaassusillit inunngorfik malillugu avinneqarput, Kalaallit Nunaanni kiisalu Kalaallit Nunaata avataani inunngorsimasunut. Sinneruttut Europamut kiisalu Europa avataani inuiaassusilinnut avinneqarlutik.

 

Takussutissiaq 5. 2022-mi suliffeqarneq, inuiaassuseq inuussutissarsiorfillu malillugit

 

Katillugit

Danmark (Kalaallit Nunaanni inunngortut)

Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inunngortut)

Europa

Europa avataani inunngortut

Katillugit................................................

28.992

25.424

2.741

199

628

Nunalerineq, orpippass. nunalerinermilu tunisassiorneq niuernerlu

98

96

2

0

0

Aalisarneq aalisakkanillu tunisassiornermi niuerneq..................

4.343

3.991

177

14

162

Aatsitassarsiorneq.........................................

106

79

23

4

0

Nioqqutissiorneq...........................................

228

203

23

1

1

Nukissiuutinik imermillu pilersuineq.............................

417

358

56

2

1

Sanaartorneq sanaartortitsinerlu...............................

2.308

1.846

347

65

49

Niuertunik pilersuineq atungassanillu nioqquteqarneq................

3.075

2.721

228

7

119

Assartuineq assartugassalerinerlu..............................

2.043

1.809

208

17

10

Akunnittarfiit neriniartarfiillu...................................

829

558

97

5

170

Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu..........................

563

458

97

4

4

Aningaaseriviit aningaasaliisarfiillu..............................

201

146

54

0

1

Inissiaateqarneq...........................................

298

262

30

2

4

Namminersortunit, ilisimatusarnikkut teknikkikkullu kiffartuussinerit.......

298

201

92

4

1

Allaffissornikkut kiffartuussinerit................................

401

262

77

6

56

Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu.........................

12.873

11.733

1.062

52

25

Kiffartuussilluni inuussutissarsiorfiit allat..........................

318

268

35

2

14

Nalunaarsuuteqanngitsut.....................................

594

432

136

15

12

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB07

 

Takussutissiaq 6-imi takutinneqarput agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffeqarneq, suliffillip ilinniagaq qaffasinnerpaatut naammassisimasaa malillugu.

 

Takussutissiaq 6. Suliffeqarneq, ilinniagaq qaffasinnerpaatut naammassisimasaq malillugu

 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Katillugit..................................................

27.856

28.204

28.492

28.469

28.936

28.992

Meeqqat atuarfiat............................................

14.539

14.576

14.572

14.242

14.201

14.361

Ilinniarnertuunngorniarneq.....................................

1.405

1.433

1.516

1.524

1.571

1.554

Inuussutissarsiornermik ilinniarneq: Katillugit........................

6.614

6.763

6.848

6.911

7.165

7.077

- Inuuss. ilinniarneq: Eqqumiitsuliorneq aamma humaniora..............

179

173

182

184

193

189

- Inuuss. ilinniarneq: Inuussutissarsiorneq, allaffissorneq inatsisilerinerlu  

865

905

924

933

969

943

- Inuuss. ilinniarneq: Ingeniørinngorniarneq, tunisass. sanaartornerlu.......

2.333

2.354

2.372

2.382

2.454

2.398

- Inuuss. ilinniarneq: Nunalerineq, orpippass. aalisarneq uumasullu........

262

267

265

263

262

267

- Inuuss. ilinniarneq: Peqqinneq atugarissaarnerlu....................

1.603

1.632

1.650

1.656

1.697

1.694

- Inuuss. ilinniarneq: Kiffartuussinermi suliaqarfik.....................

1.279

1.331

1.356

1.393

1.484

1.478

- Inuuss. ilinniarneq: Allat......................................

94

100

99

100

105

107

Angusanik qaffassaaneq.......................................

1.117

1.137

1.147

1.167

1.220

1.248

Ingerlariaqqiffiusumik ilinniarneq.................................

4.181

4.295

4.408

4.625

4.780

4.751

Malugiuk: Ilinniakkat aalajangersimasut immikkoortiternerinut assersuutit Naatsorsueqqissaartarfiup nittartagaani www.stat.gl – imi nassaarineqarsinnaapput.

Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB08

 

Takussutissiaq 6-imi takuneqarsinnaavoq suliffillit affaannit sinneqartut meeqqat atuarfiat kisiat qaffasinnerpaatut naammassisimagaat.